Kaizen Nedir?

▶️Kaizen nedir? Japoncadaki “kai” değişim ve “zen” daha iyi anlamına gelen kelimelerden oluşup, sürekli iyileştirme anlamına gelmektedir. Amacı üretimdeki süreci küçük ama sürekli değişikler ile daha iyi hale getirmektir. Sonuçların daha iyi olabilmesi, proseslerin iyileştirilmesine bağlı olduğu için kaizen, üretimde prosesine öncelik tanıyan bir yöntem kaizen nedir sorusunun cevabıdır.

Kaizen nedir? Sağduyu, öz disiplin, düzen ve ekonomiye dayalı bir etkinlik organizasyonu olan bir yaklaşımdır. Kaizen tekniği, yalın üretimdeki yalın üretim süreci modelinin güçlü bir katkısı ve temel bir parçasıdır.

Kaizen Nedir? Tüm iş fonksiyonlarını veya süreçlerini sürekli olarak geliştiren ve CEO’dan, montaj hattı çalışanlarına kadar her çalışanı içeren her türlü aktiviteyi ifade eder. Endüstriyel veya iş geliştirme tekniklerini “kaizen” kelimesi ile etiketlemek Japonya’da yaygın bir uygulamadır.

Kaizen tekniği sonuçlara ulaşmada daha hızlı alternatif olmadığından başlıca öncelik, üretim sürecine verilir. Bu odağın nedeni, kusurlu işlemlerin potansiyel olarak hedefe ulaşılmasına yol açamamasıdır. İlgili bir kaizen görevi, ürünleri piyasaya sürmek yerine organizasyon içindeki süreçleri iyileştirerek pazarın bir parçası olmaktır. Kaizen‘deki en önemli görevlerden biri, bir kurumdaki çalışma kalitesini yerinde kalite uygulayarak geliştirmektir.

Kaizen tekniği artık öneri sistemleri, otomasyon, küçük grup aktiviteleri, Kanban sistemi, tam zamanında, sıfır hata, toplam üretken bakım, yerinde kalite vb. Dahil olmak üzere diğer kalite geliştirme yöntemleri için temel bir modeldir.

Kaizen; teknik araçların, üretimde harcanan zamanın ve maliyetin yavaş ancak sürekli iyileştirilmesi ile gerçekleştirilir. Burada amaç sonuçlardan çok sürecin iyileştirilmesidir. Bu sayede kısa vadede sonuçlarda iyileşme, uzun vadede ise gelişme elde edilir. Kaizen ‘de insan unsurunun diğer üretim süreçlerine göre ayrı bir önemi vardır. Bu sebeple öncelik takım çalışmasının işleyişidir.

Bu süreçte üretim ve yönetimde çalışanların tamamının sürece ortak olmaları beklenir. Yeni fikirleri sadece çekirdek takımdan beklemektense, sorunlarla doğrudan temasta olan ve bunları fark edebilen üretimdeki insanları da bu sürece dahil etmek öncelikli hedeftir. Bu sebeple süreçte çalışan her birey Kaizen ‘den sorumlu ve onun bir parçasıdır. Her kademede çalışanların fikirleri öğrenilir ve bu fikirler sürece yön veren veriler olarak kullanılır.

Sorunları çözüm aşamasında, farklı görevleri bulunan ekipleri oluşturarak sorunların kök sebebinin çözüm bulunması hedeflenir. Burada amaç geçici çözümlerden çok kalıcı çözümlerle sürecin devamlılığını sağlamaktır. Büyük buluşları küçük adımlar ile iyileştirerek geliştirmek Kaizen ‘in temelinde yatan düşüncedir. Batıda ilerleme büyük buluşlar ve yatırımlarla gerçekleştiği halde Japonya‘da bu buluşların küçük iyileştirmeler ile daha verimli hale getirilmesi ve ileriye götürülmesi ile olmuştur. Nagazaki ve Hiroşima‘ya atılan atom bombalarından sonra kısa sürede Japonya‘nın bugünkü durumuna gelmesinin temelinde bu kalite ve iyileştirme mantığı yatmaktadır.

Yenilik ile Kaizen birbirini tamamlayan ve gelişimin anahtarı olan unsurlar olmasına rağmen birbirinden farklı kavramlardır. Yenilik, var olan sistemin yerine yenisinin getirilmesi, yani köklü değişikliler ile olur. Kaizen ise mevcut sistemin daha iyi işlemesi için sistem üzerinde yapılan küçük değişikliklerdir. Yenilikler; büyük yatırımlar, yeni teknolojiler ile kısa vadede gelişmeyi sağlarken, Kaizen küçük yatırımlar ve küçük adımlar ile bu yenilikleri daha verimli hale getirip sürekliliğini sağlamaktadır. Kısaca Kaizen yeniliklerin tamamlayıcısıdır.

Kaizen; izlenen yol, konu ve süre farklılıklarına göre iki kısma ayrılırlar. Bunların ilki birey öncelikli çalışmalardan oluşan Kaizen, diğeri ise ekip çalışmasına dayalı Kobetsu Kaizen‘dir. Kobetsu Kaizen‘de şirketlerdeki büyük kayıpların azaltılmasına yönelik maliyeti düşük getirisi yüksek olan iyileştirmeler hedeflenir. PUKÖ döngüsünün “planla, uygula, kontrol et, önlem al” bu süreçlerde önemi büyüktür.

Planlama adımında kaynaklar tanımlanır ve hedef belirlenir sürecin yol haritası çizilir. Kaizen mevcut sistemde var olan sorunları bir engelden çok gelişimin devamlılığı için gerekli görür ve bunların giderilmesi için küçük değişiklikler yapar. Yapılan bu küçük değişiklikler ile üretim maliyetlerinde büyük azalmalar meydana gelir. Vereceğimiz örnek bu durumu daha net açıklayacaktır.

Kaizen Nedir? Tarihçesi

Kaizen‘in tarihi, Toyota‘nın üretim sürecinde kalite çemberlerini ilk kez uyguladığı II. Dünya Savaşı’ndan sonra başlar. Bu kısmen ülkeyi ziyaret eden Amerikan iş ve kalite yönetimi öğretmenlerinden etkilenmiştir.

Kalite çemberi, işle ilgili sorunları tanımlamak, analiz etmek ve çözmek için düzenli olarak bir araya gelen aynı veya benzer işi yapan bir çalışanlar grubudur. Bu devrimci konsept, 1950’lerde Japonya‘da çok popüler oldu ve Kaizen grupları ve benzer işçi katılım programları şeklinde var olmaya devam ediyor. Kaizen terimi, Masaaki Imai‘nin çalışmaları ile dünya çapında ün kazanmıştır.

Masaaki Imai (1930 doğumlu), özellikle Kaizen‘de kalite yönetimi konusundaki çalışmaları ile tanınan bir Japon örgütsel teorisyen ve yönetim danışmanıdır. 1985 yılında batılı firmalara Kaizen kavramlarını, sistemlerini ve araçlarını tanıtmaları için Kaizen Enstitüsü Danışma Grubu’nu (KICG) kurdu. Şu anda, Kaizen Enstitüsü ekibi, dünya çapındaki neredeyse tüm iş sektörlerinde yalın metodoloji ve kaizen eğitim kurslarını uyguladı.

Kaizen Nedir? Prensipleri Nelerdir?

Mutlak müşteri memnuniyetini sürekli sağlamak için “Kalite – Maliyet – Teslimat Performansı” konularında “İş Güvenliği – Kalite – Verimlilik” konularında taviz vermeden en iyi olmaktır.

Kalite ve iş güvenliği her zaman en önde gelmelidir.
Daima bilimsel verilerle konuşulmalıdır.
Yerinde gözlem ile problem doğru tespit edilmelidir.
Sorunun kök nedenlerine inilmelidir.
Bir sonraki işlem bizim müşterimizdir.
PUKÖ Çevrimi’nin evreleri eksiksiz uygulanmalıdır.

Kaizen faaliyetlerinde, çalışanların tümü rol almalıdır.

Kaizen faaliyetlerinin başarı ölçümü:

Katılımın yaygınlığı
Yapılan Kaizen’lerin sayısı
Birimlere dağılımı
Elde edilen fayda
Araçların doğru kullanımı
Sürdürülebilirlik
Başarının paylaşılması

Kaizen Nedir? Faydaları Nelerdir?
- Değer yaratmayan işleri ortadan kaldırır.
- Iskarta, kirlilik ve tehlikeli çevresel israfları azaltır.
- Daha az enerji, su ve ham madde tüketerek tasarruf sağlar.
- Çalışma şartlarını iyileştirir.
- Bireysel gelişimi ve takım çalışmasını sağlayarak çalışanlar arasındaki iletişimi arttırır.
- Yöneticilerin görev ve sorumluluklarını, çalışma şeklini geliştirir.
- Maliyet odaklı düşünerek problem çözme yeteneğinin gelişmesine katkı sağlar.
Kaizen Konuları
- Muda: Yapılan işe katma değeri olmayıp, yalnızca maliyeti arttıran unsurlardır
- Muri: Makine, ekipman ve insanların kapasitelerine aşırı yüklenmedir.
- Mura: Üretim planlaması ve üretim miktarının düzenli olmadığı, geçici olarak yükselip alçalarak dalgalanmaların oluşmasıdır.
Kaizen Nedir? Nasıl Uygulanır? (Uygulama Planı)
1. Konu Seçimi
  1. Kayıp yapısının incelenmesi sonucu,
  2. Değer akış haritalarından,
  3. Acil bir problemi gidermek üzere
  4. Öncelikle üzerine gidilmesi gereken konular araştırılır.
  5. Etkisi ve kazanımı önemli olanlar belirlenir.
2. Hedef Belirleme
  1. Bizi tatmin edecek hedef sayısal olarak tespit edilir.
  2. Hedefler SMART olmalıdır:
3. Ekibin Oluşturulması
  1. Hiyerarşik değil (Ekip Üyesi)
  2. Konuya yönelik kişisel becerilere göre (Ekip Üyesi)
  3. Ekip üyelerini sevk ve idare edebilecek (Ekip Lideri)
  4. Motivasyonu yüksek bir üye (Ekip Lideri)
4. Mevcut Durum Tespiti
  1. Verilere dayanmalı
  2. Spesifik olmalı
  3. Çözümleri içermemelidir
5. Proje Planı
6. Kök Neden Analizi
  1. Balık Kılçığı
  2. Neden Neden Analizi
7. Çözümlerin Uygulanması
8. Hedef – Sonuç Kontrolü
  1. Geliştirme faaliyetinin sonuçlarına bakar.
  2. Sonuçları “hedef” değerleri ile karşılaştırır.
  3. Kazançları tespit eder.
  4. Kutsal üçlünün bozulmadığını ispat eder. (Kalite, İş güvenliği, Üretkenlik)
9. Standartlaşma
  1. Bakım talimatına işleme
  2. İş tanımına ilave etme
  3. Kalite Güvence talimatına ekleme
  4. Prosedürü kalıcı olarak değiştirme ve uygulama
10. Yaygınlaştırma
  1. Başarınızı herkese ilan edin; sunuş yapın.
  2. Çalışmalarınızdan çıkardığınız dersleri listeleyin.
  3. Bulgularınızı herkesle paylaşın.
  4. Ekip dışında kalmış arkadaşlarınızı yeni yöntemler konusunda eğitin.
  5. Aynı geliştirmenin iş yerinin diğer noktalarında da yapılabilmesi hususunda yol gösterici olun.

Kaizen nedir? Japoncadaki “kai” değişim ve “zen” daha iyi anlamına gelen kelimelerden oluşup, sürekli iyileştirme anlamına gelmektedir. Amacı üretimdeki süreci küçük ama sürekli değişikler ile daha iyi hale getirmektir. Sonuçların daha iyi olabilmesi, proseslerin iyileştirilmesine bağlı olduğu için kaizen, üretimde prosesine öncelik tanıyan bir yöntem kaizen nedir sorusunun cevabıdır.